Sezon na tarasy i balkony w naszym klimacie trwa dość krótko, często bywa też deszczowy. Przez większą część roku jesteśmy skazani na przebywanie w domowych wnętrzach, które ograniczają nam kontakt z otoczeniem i dostęp do światła naturalnego. Dlatego, jeśli mamy taką możliwość, warto rozważyć wykonanie ogrodu zimowego. Najprostszym sposobem na jego stworzenie jest zabudowa przylegającego do domu tarasu. Przydomowa oranżeria może też powstać przy istniejącym już budynku zupełnie od podstaw.
Co mówi prawo?
Zacznijmy od początku, czyli od formalności. Według obowiązującego prawa budowlanego wykonanie ogrodu zimowego wymaga zgłoszenia lub pozwolenia na budowę. Pozwolenie nie będzie jednak konieczne, kiedy budowana oranżeria będzie miała powierzchnię mniejszą niż 35 m2, a łączna liczba garaży, altan, przydomowych ganków oraz oranżerii na działce nie przekracza dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.
Lokalizacja ogrodu zimowego
Nie zależy jedynie od naszych preferencji. Planując miejsce na domową oranżerię należy wziąć pod uwagę również kształt bryły domu oraz wielkość działki. Ogród zimowy powinien bowiem stanowić harmonijne dopełnienie budynku i posesji.
Umiejscowienie ogrodu od południa uznawane jest przez wielu użytkowników za najkorzystniejsze, z uwagi na największe nasłonecznienie. W ciepłe, słoneczne wiosenno-letnie dni może jednak dochodzić do przegrzania wnętrza oranżerii. Decydując się na taką lokalizację warto więc pomyśleć o zwijanych osłonach dachowych i bocznych, a także o efektywnej wentylacji mechanicznej oraz klimatyzacji.
Gdy lokalizacja od południa nie jest możliwa, można rozważyć umiejscowienie oranżerii od strony południowo-wschodniej lub południowo-zachodniej. W pierwszym przypadku będziemy mogli korzystać z ogrodu zimowego jako śniadaniowej jadalni, gdyż słońce będzie operowało tam najintensywniej rano. W drugim przypadku oranżeria może posłużyć jako zielony salon wypoczynkowy lub domowa pracownia, ponieważ słońce będzie w niej obecne dopiero po południu.
Lokalizacja północna wiąże się z najmniejszym nasłonecznieniem ogrodu zimowego. Docierające do wnętrza oranżerii promienie słoneczne będą rozproszone, przez co nie powinniśmy mieć problemu z mało komfortowym przegrzewaniem się ogrodu zimowego. Z tego względu można zaplanować tu np. domową pracownię czy siłownię.
Chociaż zyski z energii słonecznej po tej stronie zwykle nie są duże, zlokalizowana od północy oranżeria będzie stanowiła dodatkową termiczną osłonę północnych ścian domu przed zimnem i wiatrem.
Również ogród zimowy skierowany na wschód nie powinien się przegrzewać nawet w lecie. W tym przypadku promienie słoneczne operować będą od rana do południa. Od godzin popołudniowych nie będą już docierać do oranżerii, co sprzyja zlokalizowaniu tu np. pokoju wypoczynkowego.
Decydując się na lokalizację ogrodu zimowego od zachodu otrzymamy intensywne i długotrwałe nasłonecznienie w godzinach popołudniowych. Może to skutkować, zwłaszcza latem, przegrzewaniem się wnętrza oranżerii. Warto więc pomyśleć o wentylacji mechanicznej, klimatyzacji oraz o osłonach ścian i dachu, które pozwolą zapobiec nadmiernemu nasłonecznieniu wnętrza.
Konstrukcja ogrodu zimowego
Konstrukcja ogrodu zimowego zależeć będzie od jego rodzaju. Do wyboru mamy tzw. ogrody ciepłe lub zimne. Różnica polega na tym, że zastosowane podczas budowy ogrodu ciepłego materiały zapewniają mu lepszą izolacyjność termiczną. Stosuje się w nich również ogrzewanie, co w efekcie pozwala na całoroczne, komfortowe użytkowanie oranżerii przez domowników.
Ogrody zimne nie zapewniają tak skutecznej izolacji przed stratami ciepła w okresach jesienno-zimowych, jak ogrody ciepłe, stanowią więc przestrzeń użytkowaną przez domowników raczej sezonowo. Przez cały rok będą korzystać z niej głównie rośliny.
Fundament. W przypadku oranżerii ciepłych wymagany jest solidny fundament betonowy, zbrojony i zaizolowany termicznie. Konieczność jego wykonania wynika przede wszystkim z dużej masy konstrukcji ogrodu i wypełnienia ścian oraz dachu.
Zimny ogród z uwagi na zastosowanie konstrukcji i wypełnienia przegród o mniejszej masie, zazwyczaj nie wymaga solidnego fundamentu. Taki ogród zimowy można w większości przypadków posadowić na tradycyjnej płycie betonowej.
Profile konstrukcyjne. Wykonuje się je ze specjalnych profili – aluminiowych, drewnianych lub z PVC. Profile aluminiowe i plastikowe są stosunkowo lekkie, nie wymagają też konserwacji. Profile z tworzywa mogą się jednak nieco odkształcać pod wpływem wysokich temperatur. Dużą popularnością cieszą się ogrody zimowe o konstrukcji wykonanej z profili aluminiowych. Nowoczesne profile zapewniają maksymalną ilością światła dziennego, a dzięki zastosowaniu specjalnej wkładki termicznej, gwarantują również wysoką energooszczędność. Takie termoizolacyjne profile zaleca się stosować w przypadku ogrodów ogrzewanych.
Profile drewniane również dobrze izolują przed stratami ciepła, są efektowne, lecz dość szerokie, przez co do wnętrza oranżerii docierać będzie mniej światła naturalnego. Wymagają też okresowej konserwacji.
Ściany. W całorocznych ogrodach zimowych zaleca się stosowanie ciepłych szyb zespolonych z powłoką termoizolacyjną. Ściany ogrodów zimnych mogą być zbudowane np. z paneli akrylowych lub pojedynczych szyb ze szkła klejonego bądź hartowanego. Jeśli jednak nie chcemy, aby oranżeria przegrzewała się w czasie upałów, warto również w tym przypadku postawić na droższe szyby zespolone.
Dach. Oranżerie ciepłe przykrywa się dobrze izolującymi i odpornymi na uszkodzenia mechaniczne szybami zespolonymi. Składają się one z szyby hartowanej, zlokalizowanej po zewnętrznej stronie, oraz z tzw. szyby bezpiecznej (laminowanej) umieszczonej po wewnętrznej stronie oranżerii. W przypadku ewentualnego uszkodzenia taka szyba nie rozpryśnie się na kawałki i nie spadnie do pomieszczenia. Decydując się na szklaną zabudowę ogrodu warto wybrać tzw. szyby samoczyszczące, zwłaszcza w przypadku miejscu trudno dostępnych, jakim jest dach oranżerii. Pod wpływem promieni UV znajdujące się na takiej szybie zanieczyszczenia ulegają rozkładowi i są bez problemu spłukiwane przez deszcz.
W ogrodach zimowych tzw. zimnych na dachu można zastosować tańsze rozwiązanie jakim są panele poliwęglanowe. Ich zaletą jest niewielki ciężar, przez co nie obciążają zbytnio konstrukcji.
Ogrzewanie ogrodu zimowego
Będzie niezbędne w przypadku całorocznego ogrodu zimowego. Można je zrealizować na kilka sposobów. Za najkorzystniejsze źródło ciepła dla ogrodu zimowego uważa się wodne lub elektryczne ogrzewanie podłogowe, ponieważ zapewnia równomierne ogrzewanie i korzystny rozkład temperatury. Jeśli zdecydujemy się na ogrzewanie grzejnikowe, najlepszym wyborem będą grzejniki podłogowe, które będziemy mogli bez problemu zainstalować również przy szklanych ścianach, gdzie starty ciepła są największe. Jeśli chcemy stworzyć w ogrodzie zimowym przyjemny nastrój i cieszyć się widokiem ognia, możemy ogrzewać go kominkiem lub piecem kominkowym, czyli tzw. kozą.
Dobrym rozwiązaniem jest też ogrzewanie oranżerii za pomocą specjalnych promienników podczerwieni. Są one wydajne i mogą być zamontowane praktycznie w dowolnym miejscu do konstrukcji ogrodu zimowego. Jeśli zależy nam zarówno na ogrzewaniu oranżerii zimą, jak i chłodzeniu jej wnętrza latem możemy zdecydować się na montaż klimatyzatora z funkcją grzania.
Czy wiesz, że…
…ogrody zimowe poprawiają bilans cieplny domu i pozwalają ograniczyć wydatki na jego ogrzewanie? Wykonana ze szkła budowla przyklejona do bryły budynku pełni bowiem funkcję akumulatora ciepła. Oszklona oranżeria kumuluje w sobie darmową energię promieniowania słonecznego, która w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną zmniejsza zapotrzebowanie na ogrzewanie wnętrz bezpośrednio sąsiadujących z ogrodem zimowym.